Nhà Gỗ Phúc Lộc

Ý nghĩa cửa bức bàn trong nhà gỗ cổ truyền Việt Nam

Nhà gỗ cổ truyền hiện nay không đơn giản chỉ là nơi để ở, mà nó còn mang trong mình ý nghĩa văn hóa, giá trị tâm linh vô cùng sâu sắc. Nhà gỗ Phúc Lộc xin giới thiệu đến Quý vị độc giả và những người yêu nhà gỗ ý nghĩa của cửa bức bàn trong nhà gỗ cổ truyền Việt Nam.

Về cửa bức bàn

Cửa bức bàn là một cấu kiện không thể thiếu trong kết cấu nhà gỗ cổ truyền. Cửa bức bàn được hình thành với tác dụng đơn thuần là để che chắn. Tuy nhiên, trong quá trình phát triển của nhà gỗ cổ truyền Việt Nam, cửa bức bàn dần được cải tiến và mang tính thẩm mỹ rất cao, đồng thời cũng được cải tiến để phù hợp với nhu cầu sử dụng, sinh hoạt của con người.

Cửa bức bàn là chi tiết cấu kiện nằm giữa hai cột của một gian, thường gồm 4 cánh ghép lại với nhau bằng các cối quay, có thể tháo rời rất tiện dụng.

Cửa bức bàn có 2 loại:

+ Cửa ghép: Là cửa được ghép lại từ các phần gỗ khác nhau là lá cổ và pano. Pano là hai miếng gỗ lớn nằm ở giữa được chạm khắc hoa văn hoặc để trơn. Lá cổ chính là 3 miếng gỗ nhỏ nằm xen kẽ với pano.

+ Cửa thượng song hạ bản: loại cửa này thường được sử dụng ở các đình, đền, chùa Việt.

Mẫu cửa bức bàn đẹp
Mẫu cửa bức bàn đẹp

Ý nghĩa cửa bức bàn trong nhà gỗ cổ truyền Việt Nam

Ý nghĩa của cửa bức bàn không chỉ dừng lại ở việc che chắn mưa, gió, bảo vệ gia chủ mà nó còn mang ý nghĩa văn hóa rất sâu sắc.

Cửa bức bàn được thiết kế có bậc cấp phân biệt trong nhà với ngoài nhà. Bậc cấp được thiết kế một độ cao vừa phải, để người ngoài khi vào trong nhà phải cúi đầu để ý tránh vấp ngã, qua đó cũng thể hiện sự tôn trọng, tôn kính của người khách với chủ nhà và gia tiên trong nhà. Đây là một nét văn hóa rất sâu sắc của người Việt đã được duy trì qua rất nhiều thế hệ, và nó được thể hiện gián tiếp qua cách thiết kế bậc cấp nhà gỗ cổ truyền của người Việt.

Chi tiết đục chạm cửa bức bàn
Chi tiết đục chạm cửa bức bàn

Ngoài bậc cấp, cửa bức bàn còn có những hoa văn chạm khắc rất tinh tế trên pano và lá cổ. Những hoa văn chạm khắc này có hình hoa lá “Tùng – Cúc – Trúc – Mai” với nhiều nét chạm lộng rất cầu kỳ, có độ khó cao, cần người thợ chạm khắc phải có tay nghề điêu luyện và mắt thẩm mỹ tinh tường.

Hoa văn chạm khắc trên cửa bức bàn thể hiện vị thế của gia chủ qua những nét chạm khắc cầu kỳ, tinh xảo trên hoa văn. Đồng thời cũng thể hiện tính cách và quan điểm sống của gia chủ, có những gia chủ lại không thích chạm khắc hoa văn trên cửa bức bàn mà để trơn, hay chỉ chạm nhẹ.

Khóa cửa bức bàn
Khóa cửa bức bàn

Khóa cửa bức bàn trước đây được thiết kế bằng hai thanh gỗ và thanh chèn. Ngoài ra còn có các thanh chốt nhỏ được thiết kế ở bên trong để chốt chặt các cánh cửa, đảm bảo an toàn cho gia chủ. Tuy nhiên, trong xã hội hiện đại, việc thiết kế chốt cửa bằng các thanh gỗ không thể đảm bảo được tính an toàn cho ngôi nhà và gia chủ. Chính vì vậy, Nhà gỗ Phúc Lộc đã thiết kế khóa cửa bức bàn bằng kim loại, rất tiện lợi, hình dáng tương đối giống với chốt cửa nhà gỗ cổ truyền xưa, và trên hết là đảm bảo tính an toàn, hài hòa với thiết kế chung của cửa bức bàn.

Cối đồng cửa bức bàn
Cối đồng cửa bức bàn

Cũng giống như chốt cửa, cối đồng cửa bức bàn trước đây được thiết kế bằng gỗ. Tuy nhiên, Nhà gỗ Phúc Lộc đã thay đổi thiết kế bằng gỗ này bằng thiết kế kim loại để đảm bảo độ bền, độ trơn tru trong quá trình sử dụng.

Cửa bức bàn nhà gỗ cổ truyền là một cấu kiện vô cùng quan trọng. Tuy không giống như các cấu kiện khác có ảnh hưởng trực tiếp đến việc chống đỡ tạo nên ngôi nhà, nhưng cửa bức bàn lại là bộ phận cuối cùng không thể không có, vừa mang giá trị thực tiễn, lại vừa mang giá trị văn hóa sâu sắc.

Tham khảo thêm: 3 mẫu nhà gỗ 5 gian cổ truyền Bắc bộ phổ biến nhất hiện nay

Địa chỉ xưởng Nhà gỗ Phúc Lộc

Xưởng sản xuất : Thôn Phú Đa, Xã Cần Kiệm, Huyện Thạch Thất, TP Hà Nội (Chân núi chùa Tây Phương )

(Làng mộc truyền thống xã Chàng Sơn, Thạch Thất, Hà Nội)

Điện thoại: 0973812666

Email:nhagophucloc@gmail.com

Nhận tư vấn từ Ths.kts Nguyễn Huy Khiêm

    5 1 vote
    Đánh giá bài viết
    Quét mã QR Zalo để được tư vấn và gửi báo giá chi tiết
    mã qr Zalo Phúc Lộc
    Theo dõi
    Sắp xếp
    guest
    0 Góp ý
    Inline Feedbacks
    View all comments